TARAMA TESTLERİ
Sağlığınız en değerli hazinenizdir. İşte en önemli tarama testleri:
- Kan basıncı: 18 yaşından sonra her iki yılda bir kan basıncınızı ölçtürmelisiniz. Bu ölçümleri 50yaşından sonra yılda bir kereye çıkarmalısınız.
- Kolesterol: ilk ölçüm 20 yaşında yapılmalıdır. Eğer normal sınırlarda ise her beş yılda bir
- tekrarlanmalıdır. 50 yaşından sonra total kolesterol, trigliserit, HDL ve LDL kolesterol ölçümleri 1-2 yıl aralıklarla tekrarlanmalıdır. Yüksek damarsal riski olanlarda kolesterol taramalarına; yüksek duyarlıklı
- C-reaktif protein (Hs-CRP), lipoprotein (a), homosistein, ferritin, fibrinojen, HbA1c testleri de eklenebilir.
- Kalınbağırsak (kolon) tetkiki: kalınbağırsak kanserlerinin ve kansere öncülük eden bazı değişimlerin erken tanısı için sigmoidoskopik ve kolonoskopik incelemelere 50 yaşında başlanmalıdır. ilk testler normalse 3-5 yılda bir takip yeterli olabilir. Ailede kolon kanseri hikâyesi veya kansere dönüşebilecek yüksek riskli işaretler mevcutsa daha sık takip gerekir.
- Diş muayenesi: mümkünse altı ayda bir, en azından yılda bir kez diş hekimine dişlerinizi, diş etlerinizi ve ağız sağlığınızı kontrol ettirmelisiniz.
- Göz muayenesi: gözlük veya kontak lens ihtiyacınızın belirlenmesi ve göz tansiyonu (glokom), görmeyi sağlayan hücrelerde yaşla oluşan bozukluklar (makula dejenerasyonu), göz lensinde bulanıklaşma (katarakt) gibi sorunlarınızın erken aşamada belirlenmesi için belirli aralıklarla göz muayenesi yaptırmalısınız. Şikâyeti olmayanlarda 3-5 yılda bir, 50 yaşından sonra ise her yıl göz muayenesi yapılması uygundur.
- Deri muayenesi: özellikle melanomlar dahil olmak üzere deri kanserlerinin erken teşhisi için 50 yaşına kadar üç yılda bir, 50 yaşından sonra ise her yıl deri muayenesi gerekebilir.
- Prostat ve testis incelemesi: erkeklerde prostat kanserinin erken teşhisi için prostat bezi muayenesi, PSA testi ve gerekiyorsa ultrasonografi gibi ileri araştırmaların belirli aralıklarla yapılması gerekmektedir. Özellikle kardeşinizde veya babanızda prostat kanseri saptanmışsa bu tetkikleri daha da önemsemelisiniz. Genellikle 50 yaş üzeri erkeklerde her yıl uygulanması belirtiliyorsa da, tetkik sıklığı size göre tespit edilecektir. Testis kanseri 15-35 yaş arası erkeklerde en sık görülen kanserlerdendir. Testislerinizi ergenlik çağından başlayarak her ay kendiniz muayene etmelisiniz. Ayrıca her muayenede testisleriniz gözden geçirilmelidir.
- PAP smear testi: rahim ağzı, rahim ve yumurtalık kanserlerinin erken tanısı için gereklidir. Özellikle cinsel yolla bulaşan viral bir hastalık geçirilmişse, birden fazla seks partneri varsa, sigara kullanılıyorsa bu test çok önemlidir. İlk PAP smear testi 18 yaşında yapılmalı, daha sonra 1-3 yılda bir tekrarlanmalıdır.
- Meme muayenesi: meme kanserinin erken tanısı için ergenlik çağını takiben her ay periyodunuzu tamamladığınız gün, göğüslerinizi elinizle kendiniz kontrol etmelisiniz. 40 yaşından sonra her ziyaretinizde doktorunuz göğüslerinizi muayene edecektir.
- İşitme muayenesi: 50 yaşından sonra ortalama iki yılda bir işitme düzeyinizin değerlendirilmesi yerinde olur.
- Laboratuvar testleri: kan biyokimyası, tam kan sayımı, idrar tetkiki, tiroit fonksiyonları, cinsel yolla bulaşan hastalıklara yönelik araştırmalar doktorunuz tarafından uygun görülen aralıklarda yapılır. Bu incelemelerde kan şekerinize, ürik asit, kolesterol ve trigliserit düzeylerinize, böbrek, karaciğer ve bağışıklık sistemi fonksiyonlarınıza, elektrolit, vitamin ve mineral düzeylerinize, beslenmenize ve daha pek çok şeye ilişkin değerli bilgiler elde edilmektedir.
Radyolojik incelemeler ve görüntüleme: Memenin radyolojik incelemesi olan mamografinin 50yaşından sonra her yıl tekrarlanması önerilmektedir. Akciğerin radyolojik incelemesinin özellikle sigara içenlerde yılda bir kez tekrarlanması uygundur. Kemik yoğunluğu ölçümü menopoz sonrası kadınlara en az bir kez uygulanmalıdır. Kalp damar hastalıklarının tanı ve tedavisinde her yıl yeni ve yararlı teknolojiler devreye giriyor. Bilgisayarlı Tomografi (CT) kullanılarak yapılan koroner anjiografi bunlardan biri. Belki de en önemlisi, en etkilisi. Daha ileri tetkiklerin yapılmasına ve yeni konsültasyonlara doktorunuz karar verecektir.